Жаралы колит
Язвенный колит — это хроническое воспалительное заболевание толстой кишки, при котором воспаляется и разрушается слизистая оболочка кишечника.
Болезнь может протекать с обострениями и ремиссиями, имеет тяжёлое течение и системное влияние на организм.
🟦 Насколько это распространено?
Заболеваемость разная в зависимости от страны — от 21 до 268 случаев на 100 000 человек.
Наиболее часто язвенный колит встречается в:
-Швеции,
-Англии,
-Израиле.
🟦 Причины возникновения
Точные причины до конца не изучены. Но важную роль играют:
-наследственность,
-нарушения иммунной системы,
-инфекции,
-пищевая аллергия,
-стресс,
-неблагоприятная экология,
-нарушение кишечной микрофлоры.
-Заболевание связано с аутоиммунной реакцией, когда иммунитет начинает атаковать собственную слизистую оболочку кишечника.
🟦 Как протекает болезнь?
Чаще всего воспаление начинается в прямой кишке и может постепенно распространяться вверх по кишечнику.
Язвы:
-могут быть разных размеров,
-имеют чёткие границы,
-покрываются слизью или фибрином,
-создают видимость полипов (псевдополипоз).
🟦 Формы язвенного колита
Язвенный проктит — воспаление только прямой кишки,
Левосторонний колит — воспаление до левой части ободочной кишки,
Тотальный колит — поражение всей толстой кишки.
Тяжесть:
Лёгкая,
Среднетяжёлая,
Тяжёлая форма.
🟦 Симптомы
-Жидкий стул с кровью и слизью,
-Боль в животе,
-Понос (часто ночью),
-Похудение,
-Усталость,
-Повышение температуры.
🟦 Возможные осложнения
📍 Местные:
-токсическое расширение кишки (дилатация),
-перфорация (разрыв),
-образование рубцов (стриктур),
-переход в рак.
📍 Системные:
воспаления суставов,
-поражение кожи (узловатая эритема, пиодермия),
-поражение глаз,
-тромбозы,
-анемия,
-печёночные осложнения.
🟦 Диагностика
Для подтверждения диагноза используют:
-пальцевое исследование,
-ректоскопию или сигмоскопию,
-колоноскопию, ирригоскопию,
-УЗИ кишечника,
-анализ кала, крови, биопсия слизистой.
При обследовании видны:
-язвы,
-отёк,
-сужение просвета,
-исчезновение нормального рисунка слизистой,
-"псевдополипы".
🟦 Лечение
Выбор метода зависит от тяжести:
💊 Консервативное лечение:
-Аминосалицилаты,
-Гормоны (глюкокортикоиды),
-Иммуносупрессоры,
-Антибиотики,
-Антицитокиновые препараты,
-Гепатопротекторы,
-Инфузионная и симптоматическая терапия.
🛠 Хирургическое лечение:
Если лекарства не помогают, проводится операция — чаще всего колопроктэктомия с формированием нового прохода (илеоанальный анастомоз).
📅 Если вы или ваши близкие страдаете от хронических поносов с кровью, боли в животе и других тревожных симптомов — не откладывайте визит к врачу. Язвенный колит требует раннего и комплексного лечения.





🟦 Крон ауруы (тоқ ішекте)
Крон ауруы — бұл асқазан-ішек жолының созылмалы қабыну ауруы. Ауыздан анусқа дейінгі кез келген бөлігі зақымдалуы мүмкін, бірақ көбінесе ащы ішектің төменгі бөлігі мен тоқ ішекте кездеседі.
🟦 Ауру кезінде не болады?
Крон ауруы келесі өзгерістерге әкеледі:
Ішек қабырғасының барлық қабаттары қабынады (трансмуральды қабыну)
Терең жаралар пайда болады
Свищтер (ішек бөліктері немесе ішек пен тері арасындағы жүрістер)
Тарылу (стеноздар)
Тыртықтар
Тесілу (перфорация)
🟦 Жиілігі қандай?
Ауру сирек кездеседі: жылына 100 000 адамға шаққанда 2–4 жағдай. Көбінесе жастық шақта басталады.
🟦 Себептері
Нақты себептері анық емес. Бірақ ықпал ететін факторлар:
Тұқым қуалайтын бейімділік
Аутоиммундық бұзылыстар
Стресс
Инфекциялар
Ішек микрофлорасының бұзылысы
Иммундық жүйе ішек жасушаларын қателесіп жау деп танып, оларды
шабуылдайды — нәтижесінде созылмалы қабыну дамиды.
🟦 Белгілері
Аурудың белгілері ошақтың орналасуы мен ауырлығына байланысты.
Негізгі белгілер:
Қармау тәрізді іш ауыруы
Іштің жиі өтуі (күніне 10–12
ретке дейін), кейде қанмен және сілемеймен
Салмақ жоғалту, әлсіздік, қызба
Анус аймағында жаралар, свищтер, төмпешіктер
Ішті басқанда ауырсыну
Ішектен тыс белгілер:
Терінің зақымдануы (экзема, пиодермия)
Көз, буын, бауырдың қабынуы
Анемия, артрит, холангит және т.б.
🟦 Асқынулар
Ішкі және сыртқы свищтер
Перитонит (іш қуысындағы қабыну)
Абсцесстер
Ішектен қан кету
Ішектің тарылуы мен өтпеушілік
Ауыр жағдайда — обырға айналуы
🟦 Диагностика
Диагноз қою үшін келесі әдістер қолданылады:
Колоноскопия және биопсия
(алтын стандарт)
Ішектің УДЗ және МРТ
Контрастты рентгенография
Асқазанның жоғарғы бөлігін эндоскоппен тексеру
Капсулалық эндоскопия
Қан және нәжіс талдауы (қабыну мен анемияға)
🔬 Зерттеу кезінде:
Жаралар, гранулемалар, стеноздар, "булыжная мостовая" тәрізді ісінген аралықтар байқалады.
🟦 Емдеу
Аурудың ауырлығына байланысты таңдалады.
💊 Дәрілік ем:
Гормондар (глюкокортикоидтар)
Иммуносупрессанттар (цитостатиктер)
Антицитокинді терапия
Антибиотиктер
Қабынуды басатын және ремиссияны ұзартатын препараттар
🛠 Хирургиялық ем:
Зақымдалған ішек бөліктерін алып тастау
Свищтерді немесе тарылған жерлерді жою
Қажет болса — уақытша немесе тұрақты стома жасау
📅 Егер сізде іштің жиі өтуі, іш ауыруы, салмақ жоғалту сияқты белгілер болса — гастроэнтерологқа уақтылы қаралыңыз. Ерте диагноз — асқынудың алдын алады.






Отбасылық аденоматоз (семейный полипоз)
Отбасылық аденоматоз — бұл тұқым қуалайтын ауру, онда тоқ ішек шырышты қабатында көптеген полиптер түзіледі.
Полип саны: ондағаннан мыңға дейін болуы мүмкін. Бұл ауру міндетті обыр алды жағдайы болып саналады — өйткені 10–15 жыл ішінде полиптер обырға айналуы мүмкін.
📌 Ерекшелігі — тұқым қуалаушы сипаты.
🟦 Аденоматоздың түрлері
Қазіргі жіктеме бойынша:
Жеңіл түрі
Классикалық түрі
Ауыр түрі
Басқа синдромдармен қатар
жүруі мүмкін:
Пейтц–Егерс синдромы — полипоз және теріде, бетте пигменттік дақтар
Гарднер синдромы — полиптер + жұмсақ тіндер мен тері ісіктері.
Басқа тұқым қуалайтын синдромдар
🟦 Қалай анықтайды?
Диагноз қою үшін:
Тік ішекті саусақпен тексеру
Ректороманоскопия
Колоноскопия және биопсия
Контрастты рентген
📌 Диагнозды нақтылау үшін дәрігер бірнеше полипті алып, гистологиялық зерттеуге жібереді. Бұл жалған полипоздан
ажыратуға көмектеседі.
🟦 Ерте диагноз неге маңызды?
Тұқым қуалайтын сипатты растау өте маңызды. Бұл дегеніміз — науқастың барлық туыстары да тексеруден өтуі тиіс.
👪 Барлық отбасы мүшелеріне генетикалық зерттеу ұсынылады.
🟦 Емдеу
Бүгінде хирургиялық ем — жалғыз тиімді жол.
Ота мақсаты — қатерлі ісіктің алдын алу үшін ішектің зақымдалған бөлігін алып тастау.
🔎 Ерекше жағдай: Пейтц–Егерс синдромы. Мұнда обырға айналу қаупі төмен болғандықтан — полиптерді эндоскоппен алып тастап,
дәрігердің үнемі бақылауында болу жеткілікті.






